مرجع تقلید جدید شیعیان

با انتشار رساله علمیه آیت‌الله شیخ جعفر سبحانی، یک عالم برجسته کلام، عملا به صحنه مرجعیت وارد شد.
آیت‌الله شیخ جعفر سبحانی از برجسته‌ترین شاگردان امام خمینی(ره) و از پیروان مشرب فقهی ایشان است که تقریرات وی از دروس امام، تاکنون بارها به چاپ رسیده است.
وی که سال‌ها از دروس آیت‌الله العظمی بروجردی نیز بهره برده، از 25 سال پیش تاکنون به تدریس دروس خارج فقه و اصول اشتغال دارد و همچنین از محققان رشته‌های تاریخ ملل و نحل و رجال به شمار می‌رود. در رساله آیت‌الله سبحانی همچون چاپ‌های جدید رساله آیت‌الله وحید خراسانی، بخش مشروحی در معرفی اعتقادات اسلامی و همچنین اشاره به برخی نکات اخلاقی دیده می‌شود.

پیش از این بارها شماری از فضلای حوزه علمیه قم از آیت‌الله سبحانی، خواستار ورود به صحنه مرجعیت شده‌ بودند که به ویژه پس از رحلت آیت‌الله میرزاجواد تبریزی، این احساس نیازها و درخواست‌ها افزایش یافت.
رساله‌های عملیه مراجع تقلید که هم‌اکنون در اختیار مردم است، از کتاب «عروة‌الوثقی» مرحوم سیدمحمدکاظم یزدی برگرفته شده و نخستین رساله به سبک موجود در زمان آیت‌الله‌العظمی بروجردی منتشر گردید که پس از آن، هر یک از مراجع تقلید بنا بر همین متون و ترتیب آن، نظرات فقهی خود را اعلام کرده‌‌اند.
گفتنی است، در پی رحلت امام خمینی و پس از آن، آیات عظام گلپایگانی و اراکی تا سال 7۳، نسل جدید مجتهدین به تدریج وارد عرصه مرجعیت شدند.
در آن مقطع، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، آیات عظام بهجت، فاضل لنکرانی، وحید خراسانی، خامنه‌ای، تبریزی، شبیری زنجانی و مکارم شیرازی را به مردم معرفی کرد.
اکنون علاوه بر این بزرگان، آیات عظام سیستانی و صافی گلپایگانی، از مراجع تقلید مورد مراجعه گسترده مردم هستند.
همچنین رساله‌های عملیه آیات نوری همدانی، صانعی، موسوی اردبیلی، سیدمحمد شاهرودی، سیدکاظم حائری، سیدصادق شیرازی و علوی گرگانی در قم منتشر شده و شماری از متدینین نیز به تقلید از آنان می‌پردازند.